Ένα success story που…. κινδυνεύει

Αν σας ρωτήσει κάποιος ποιο είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του 20^ου αιώνα, τι θα απαντούσατε; Χωρίς καμία υπερβολή, ένα από τα πιο σημαντικά «success stories», αν όχι το πιο σημαντικό είναι η ανάπτυξη των εμβολίων.

Μέχρι σχεδόν τα μισά  του 20^ου αιώνα - και σε κάποιες περιπτώσεις και αρκετές δεκαετίες αργότερα - όταν γεννιόταν ένα παιδί, η ευχή «να σας ζήσει» είχε πραγματικό νόημα. Και ο λόγος είναι πως το ποσοστό των παιδιών που πέθαιναν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ήταν πολύ υψηλό. Τα παιδιά δεν πέθαιναν από ασθένειες που σήμερα θεωρούμε σοβαρές, αλλά από ιλαρά,γαστρεντερίτιδα, κοκίτη, φυματίωση, πολιομυελίτιδα, από ασθένειες δηλαδή για τις οποίες σήμερα υπάρχουν εμβόλια, ή από άλλες που έχουν εξαφανιστεί από το χάρτη.

Ασθένειες όμως που είχαμε καταφέρει να τις θέσουμε υπό πλήρη έλεγχο σήμερα έχουν επανεμφανιστεί και το «success story» κινδυνεύει.

 Άσημοι άνθρωποι με σημαντική δράση

Τον Αύγουστο του 2016 πέθανε ο Ντόναλντ Χέντερσον, σε ηλικία 87 ετών. Παρότι το όνομά του είναι άγνωστο στους περισσότερους, κατά τις δεκαετίες 1960-1970 ο επιδημιολόγος Ντόναλντ Χέντερσον, ήταν επικεφαλής μιας μικρής ομάδας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) με την ονομασία «Μονάδα Εκρίζωσης της Ευλογιάς».  Ήταν μια εποχή που οι θάνατοι από ευλογιά έφταναν περίπου τα 2 εκατομμύρια, κυρίως σε χώρες του νοτίου ημισφαιρίου. Ωστόσο, χάρη στο έργο της μικρής αυτής ομάδας, το 1979 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε πως η ευλογιά έχει εξαφανιστεί από προσώπου γης.

Ο Τζόνας Έντουαρντ Σολκ πέθανε πολύ νωρίτερα, το 1995, το έργο του ωστόσο έσωσε τη ζωή δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Ο Σολκ, ερευνητής και ιολόγος,  έγινε παγκοσμίως γνωστός για την ανακάλυψη και ανάπτυξη του πρώτου ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας. Μέχρι το 1955, όταν παρουσιάστηκε το εμβόλιο Σολκ, η πολιομυελίτιδα «θέριζε» στις ΗΠΑ αφήνοντας πίσω της νεκρά παιδιά ή παιδιά που επιβίωναν με μέτριες και σοβαρές αναπηρίες. Ο Σολκ κατάφερε το 1955 να παρουσιάσει το πρώτο αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο για την πολιομυελίτιδα. Χάρη στον εμβολιασμό, η νόσος έχεις εξαλειφθεί στον δυτικό κόσμο, πρόσφατα και στην Ινδία, και σήμερα κρούσματα  παρουσιάζονται μόνο στο Πακιστάν, τη Νιγηρία και το Αφγανιστάν.

Πιθανότατα ούτε τον Μορίς Χίλμαν αναγνωρίζουμε σαν όνομα... Πρόκειται όμως για τον ερευνητή ιολόγο που ανακάλυψε τα 8 από τα 14 βασικά εμβόλια που γίνονται σήμερα σε όλα τα παιδιά και που έχουν αλλάξει την ιστορία της υγείας μας. Όπως υπολογίζεται, περίπου 8 εκατομμύρια παιδιά σώζονται κάθε χρόνο χάρη στα εμβόλια του Χίλμαν. Οι ασθένειες με τις οποίες ασχολήθηκε; : Ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β, μηνιγγίτιδα, πνευμονία και αιμόφιλος της ινφλουέντσας.

Η επιστροφή σοβαρών νοσημάτων

Η επιστροφή της ιλαράς με κρούσματα και θανάτους να σημειώνονται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, χτυπά ένα καμπανάκι κινδύνου στην επιστημονική κοινότητα. Ο εμβολιασμός και η συμμόρφωση των γονιών στις επίσημες συστάσεις κάθε χώρας είναι το μοναδικό και το πιο ασφαλές προληπτικό μέτρο για να κρατήσουμε μακριά από τα παιδιά ασθένειες που μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο ή να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα και σοβαρά την υγεία τους.Είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας είναι οι μόνοι που πρέπει να συμβουλευόμαστε σχετικά με την πρόληψη της υγείας των παιδιών μας.

Παγκόσμιο σχέδιο δράσης για την προστασία των παιδιών όλου του κόσμου

Το Σχέδιο Δράσης για το Παγκόσμιο Εμβόλιο (GVAP) - το οποίο εγκρίθηκε από τα 194 κράτη μέλη της Παγκόσμιας Συνέλευσης για την Υγεία τον Μάιο του 2012 - αποτελεί ένα πλαίσιο για την πρόληψη εκατομμυρίων θανάτων έως το 2020 με πιο δίκαιη πρόσβαση σε υπάρχοντα εμβόλια για ανθρώπους από όλες τις κοινότητες.

Το σχέδιο αποσκοπεί στην:

·        Ενίσχυση της ρουτίνας ανοσοποίησης για την κάλυψη των στόχων εμβολιασμού

·        Επιτάχυνση του ελέγχου των ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό - με την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας ως πρώτο ορόσημο

·        Εισαγωγή νέων και βελτιωμένων εμβολίων

·        Προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης για την επόμενη γενιά εμβολίων και τεχνολογιών

Το σχέδιο αναμένεται να μειώσει κατά τα δύο τρίτα το ποσοστό θνησιμότητας στα παιδιά κάτω των πέντε ετών.