_1652440820_thumb.jpg)
Μήπως τώρα την Άνοιξη φτερνίζεστε πολύ συχνά; Όταν είστε στη φύση σας πιάνει φαγούρα μόλις αγγίξετε χόρτα ή κάποιο φυτό; Έχετε φαγούρα στα μάτια; Μήπως όταν φάτε κάποια συγκεκριμένη τροφή βγάζετε εξανθήματα; Συνήθως οι αντιδράσεις αυτές είναι ανοσοαντιδράσεις κοινώς αλλεργίες. Πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από αλλεργίες όπως το άσθμα, ή η αλλεργική ρινίτιδα. Την Άνοιξη οι αλλεργίες έχουν την «τιμητική τους».
Πράγματα που προκαλούν αλλεργία όπως η γύρη, τα ακάρεα ή κάποιες τροφές ονομάζονται αλλεργιογόνα.
Η λέξη «αλλεργία» είναι σύνθετη και ετυμολογικά προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων «άλλο + έργο». Με απλά λόγια το ανοσιακό σύστημα αντί να εμφανίζει τη φυσιολογική του δραστηριότητα, δηλαδή τη φύλαξη του οργανισμού (ανοσία), εμφανίζει άλλο έργο (αλλεργία), δηλαδή α -φύλαξη (αναφυλαξία).
Το ανοσιακό μας σύστημα ή αμυντικό σύστημα, όπως είναι ευρέως γνωστό, είναι ένα πολύπλοκο σύστημα που προστατεύει τον οργανισμό μας από κάθε είδος εισβολέα και διατηρεί την ισορροπία και η ομαλή επιβίωση του οργανισμού.
Σήμερα θεωρούμε ότι η αλλεργία είναι αποτέλεσμα της υπεραντίδρασης (υπερευαισθησίας) του ανοσιακού μας συστήματος σε ουσίες του περιβάλλοντος, οι οποίες ΔΕΝ είναι παθογόνες (επικίνδυνες) για τον οργανισμό π.χ. γύρεις δένδρων και φυτών, πρωτεΐνες τροφικής προέλευσης (γάλα αγελάδος, αυγό, ψάρι κ.α.). Τα φυσιολογικά άτομα ανέχονται την επαφή του οργανισμού με τις ουσίες αυτές (τις ονομάζουμε αλλεργιογόνα) χωρίς το ανοσιακό τους σύστημα να αντιδρά. Στο αλλεργικό άτομο υπάρχει διαταραχή της ανοσολογικής ανοχής σε κάποια (ή κάποιες) από τις ξένες πρωτεΐνες, με αποτέλεσμα όταν εισέλθουν αυτές στον οργανισμό να υπεραντιδρά το ανοσιακό σύστημα και να προκαλείται βλάβη σε κάποιους ιστούς ή όργανα του οργανισμού. Με αυτό το τρόπο προκαλούνται και τα διάφορα συμπτώματα της αλλεργίας.
Κληρονομικότητα και Περιβάλλον
Η αλλεργία αποτελεί τη συνισταμένη έκφραση δύο κύριων συνιστωσών, αφενός της κληρονομικής προδιάθεσης (που εκφράζεται στα γονίδια του ατόμου) και αφετέρου του περιβάλλοντος, οι διάφοροι παράγοντες του οποίου τροποποιούν την έκφραση των γονιδίων κάθε ατόμου.
Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μία δραματική αύξηση των αλλεργικών παθήσεων στις ονομαζόμενες « Δυτικού τύπου» κοινωνίες. Η αύξηση της συχνότητας είναι πολύ εντυπωσιακή, σε μερικές αλλεργικές παθήσεις έχει διπλασιασθεί έως και τετραπλασιασθεί η συχνότητα σε ένα διάστημα 20-30 ετών. Μία τέτοια αύξηση είναι απίθανο να οφείλεται σε αλλαγή του γενετικού υποστρώματος και οι αιτίες πρέπει και αναζητούνται σε μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών.
Όταν ο ένας γονέας είναι αλλεργικός τότε η πιθανότητα του να γεννηθεί παιδί που θα εμφανίσει αλλεργική νόσο είναι περίπου 25-30% (λίγο μεγαλύτερη από του γενικού πληθυσμού), όταν είναι και οι δύο γονείς αλλεργικοί τότε η πιθανότητα υπερβαίνει το 50% και στη περίπτωση που πάσχουν και οι δύο γονείς από την ίδια αλλεργική νόσο, τότε η πιθανότητα ξεπερνά το 65%. Όμως από την άλλη πλευρά στους μονοζυγωτικούς διδύμους, μόνο 6 στα 10 ζευγάρια πάσχουν και οι δύο δίδυμοι. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μεν κληρονομική επιβάρυνση, αλλά η κληρονομικότητα δεν μεταβιβάζεται με ένα γονίδιο (όπως για παράδειγμα στη περίπτωση της μεσογειακής αναιμίας).
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η κληρονομική προδιάθεση κληρονομείται με σύνθετο τρόπο και το περιβάλλον είναι που παρεμβαίνει ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΑ στην εκδήλωση ή όχι της αλλεργικής νόσου.
Τι είναι το άσθμα
Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονή των βρόγχων (αεραγωγών), η οποία προκαλεί οίδημα (πρήξιμο) και στένωση (σύσπαση) αυτών, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η διακίνηση του αέρα στους πνεύμονες κυρίως στη φάση της εκπνοής. Το οίδημα και η σύσπαση των αεραγωγών είναι μερικώς αναστρέψιμα είτε αυτόματα, είτε μετά από θεραπεία.
Τα περισσότερα περιστατικά άσθματος ενηλίκων ξεκινούν στην παιδική ηλικία. Τα δυο-τρίτα των παιδιών με άσθμα βλέπουν την ασθένεια να εξαφανίζεται στην εφηβική ηλικία τους. Στο ένα τρίτο περίπου των περιστατικών, επανεμφανίζεται στην ενήλικη ζωή.
Βρογχική υπεραντιδραστικότητα
Οι αεραγωγοί που φλεγμαίνουν χρονίως αποκτούν μεγάλη ευαισθησία και αντιδρούν έντονα σε ερεθίσματα ειδικά (αλλεργιογόνα) αλλά και μη ειδικά (εκλυτικοί ή ερεθιστικοί παράγοντες), γίνονται δηλαδή υπερευαίσθητοι (αντιδρούν ακόμη και σε πολύ χαμηλής έντασης ερεθίσματα). Την κατάσταση αυτή την ονομάζουμε βρογχική υπεραντιδραστικότητα. Είναι σαφές ότι βρογχική υπεραντιδραστικότητα είναι γενικός όρος και σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μπορεί να παρατηρηθεί σε όλα τα άτομα, όμως είναι επίσης σαφές ότι στα άτομα με άσθμα αλλά και στα αλλεργικά άτομα χωρίς άσθμα εμφανίζεται υψηλού βαθμού υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων. Εντούτοις και μεταξύ των ασθματικών υπάρχει διαφοροποίηση. Υπάρχουν ασθματικοί με έντονη υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων χωρίς εμφανή και σταθερά συμπτώματα και αντιθέτως άτομα με καθημερινά συμπτώματα και υψηλού βαθμού βρογχική υπεραντιδραστικότητα. Με άλλα λόγια η βρογχική υπεραντιδραστικότητα είναι κοινός παρανομαστής σε όλους τους ασθματικούς, υπάρχει σε μεγάλη συχνότητα στα αλλεργικά άτομα χωρίς εμφανές άσθμα και απαντάται και σε μικρό μέρος φυσιολογικών κατά τα άλλα ατόμων, είναι δηλαδή χαρακτηριστικό και όχι πάθηση.
Οι βρόγχοι αντιδρούν σε κάθε ερέθισμα που θεωρούν επικίνδυνο για τον οργανισμό (αυτοάμυνα) με τον ίδιο τρόπο, χωρίς να κάνουν διάκριση εάν είναι ειδικό ή μη-ειδικό ερέθισμα, με αποκλειστικό στόχο την απομάκρυνση του και τον περιορισμό των επιπτώσεων στον οργανισμό. Στενεύουν (συσπώνται - βρογχόσπασμος) για να περιορισθεί η είσοδος του αιτίου στον οργανισμό, δημιουργείται ο βήχας για να απομακρυνθεί το αίτιο και παράγεται βλέννη (εκκρίσεις) αφενός να προστατευτεί το εσωτερικό των βρόγχων και αφετέρου να διευκολυνθεί η απομάκρυνση του αιτίου. Η επιδείνωση των συμπτωμάτων προκαλείται συνήθως από πνευμονικές λοιμώξεις. Είναι ιδιαιτέρως συχνές το χειμώνα και μετά την περίοδο των θερινών διακοπών.
Σε ενήλικες που πάσχουν από αλλεργίες παράλληλα με το άσθμα τους, τα συμπτώματα προκαλούνται από την έκθεση σε αλλεργιογόνα, όπως οικιακή σκόνη, κατοικίδια ζώα, ή υλικά στο χώρο εργασίας. Άλλοι κοινοί παράγοντες πρόκλησης περιλαμβάνουν τη σωματική άσκηση σε ψυχρό ή ξηρό αέρα και τους κυκλοφοριακούς ρύπους.
Μήπως έχω βρογχικό άσθμα;
Η αντίδραση των αεραγωγών στα ερεθίσματα καθορίζει και την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Τα μείζονα συμπτώματα στο άσθμα είναι:
Βράχυνση της αναπνοής («Κοντή ανάσα»), κυρίως μετά από άσκηση ή κατά τη διάρκεια της νύκτας.
«Βράσιμο» στο στήθος (σαν γατάκια που νιαουρίζουν) στην αναπνοή (ιδίως κατά την εκπνοή του αέρα).
Βήχας (κυρίως ξηρός), μπορεί να είναι χρόνιος που επιδεινώνεται τις νυκτερινές και πρώτες πρωινές ώρες. Μπορεί να παράγεται μετά από σωματική άσκηση ή μετά από έκθεση σε κρύο ή ξηρό αέρα, μετά από έντονο γέλιο ή κλάμα (στα παιδιά).
«Σφίξιμο» στο στήθος, μπορεί να συμβαίνει μόνο του ή σε συνδυασμό με τα παραπάνω συμπτώματα.
Δύσπνοια, δηλαδή η υποκειμενική αίσθηση αδυναμίας της αναπνοής.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ
Ο Πνευμονολόγος προβαίνει στη διάγνωση του άσθματος με τις παρακάτω μεθόδους:
ιστορικό και φυσική εξέταση
σπιρομέτρηση (πριν και μετά τη χορήγηση βρογχοδιασταλτικών φαρμάκων)
ροομέτρηση κατ’ οίκον ή στο χώρο εργασίας
Εάν απαιτείται, τότε συστήνει επίσκεψη στον αλλεργιολόγο για δοκιμασία πρόκλησης με ειδικές ουσίες και αλλεργικές δοκιμασίες (με τη μέθοδο των νυγμών ή με τη μέτρηση ειδικών ουσιών για τα διάφορα αλλεργιογόνα στο αίμα).
Η βαρύτητα της νόσου εκτιμάται από τη συχνότητα και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των περιοδικών σπιρομετρήσεων.
Οι βασικοί στόχοι της θεραπευτικής αγωγής για το άσθμα που πρέπει να επιτευχθούν για να είναι επιτυχής ο έλεγχος του άσθματος είναι:
Μείωση ή ακόμη και εξάλειψη των συμπτωμάτων
Φυσιολογικός νυκτερινός ύπνος
Πρόληψη ασθματικών κρίσεων
Διατήρηση των πνευμονικών λειτουργιών στα πλησιέστερα του φυσιολογικού επίπεδα
Διατήρηση φυσιολογικής φυσικής - εργασιακής - κοινωνικής δραστηριότητας (συμπεριλαμβανομένης και της σωματικής άσκησης) σε παιδιά και ενήλικες
Αποφυγή των παρενεργειών των αντιασθματικών φαρμάκων
Πρόληψη δημιουργίας μη-αναστρέψιμης απόφραξης (χρόνιας βλάβης)
Μείωση θνητότητας άσθματος
Για να επιτευχθούν αυτά είναι αναγκαίο:
1. Να αποφεύγεται ή να περιορίζεται σημαντικά η έκθεση στα επιβλαβή για το άσθμα ερεθίσματα, είτε αυτά είναι ειδικά (αλλεργιογόνα), είτε μη-ειδικά (εκλυτικοί παράγοντες). Στα μη ειδικά ερεθίσματα περιλαμβάνονται: οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι έντονες οσμές (απορρυπαντικά, χρώματα κλπ), η σκόνη, η έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση, η υγρασία, ο κρύος αέρας, οι απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας (π.χ. από κλιματιζόμενο χώρο σε ζεστό και ξηρό αέρα), η έντονη ψυχοσυναισθηματική επιβάρυνση κλπ.
2. Να τηρείται με ευλάβεια η χορηγηθείσα αγωγή έστω και εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
3. Να γίνεται σωστή χρήση των συσκευών για τη χορήγηση των εισπνεομένων φαρμάκων.
4. Να γίνεται σωστή και έγκαιρη χρήση της φαρμακευτικής αγωγής για τη πρόληψη ασθματικής κρίσης (π.χ. εισπνοή βρογχοδιασταλτικού πριν από προγραμματισμένη έντονη σωματική άσκηση).
5. Να μπορεί ο ασθενής να ελέγχει μόνος του το επίπεδο λειτουργικότητας της αναπνευστική του λειτουργίας με το φορητό ροόμετρο και να λαμβάνει τα επικουρικά φάρμακα σύμφωνα με τις οδηγίες που του έχουν χορηγηθεί.
6. Να επισκέπτεται το γιατρό του σε τακτά διαστήματα (ανά 4 - 6 μήνες) έστω και εάν δεν έχει συμπτώματα.
Πηγή: Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών
http://www.isathens.gr/selida-tou-politi/epikaira-iatrika-themata/323-2011-12-06-17-47-38.html
Το Ασκληπιός Διαγνωστικό Κέντρο πραγματοποιεί μέτρηση ειδικών ουσιών για τα διάφορα αλλεργιογόνα στο αίμα.
Για ραντεβού και πληροφορίες καλέστε
Κεντρικό Κατάστημα: Μάχης Κρήτης 10, τηλ: 2810528000
Υποκατάστημα: Πλατεία Κορνάρου 46, τηλ: 2810 224422